مهدی مقیم‌نژاد یکی از داوران جشنواره عکس برج میلاد که از بیست و یکم تا سی‌ام مهرماه در حال برگزاری است، معقتد است: در ساخته شدن هویت مکان، گذشته از خصلت‌های معمارانه بنا، عوامل دیگری هم مانند هنر و ادبیات دخیل هستند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، جشنواره عکس برج میلاد که فراخوان آن برای حضور هنرمندان تمدید شده بود حال با دبیری مسعود زنده روح کرمانی از بیست و یکم تا سی‌ام مهرماه در حال برگزاری است.
خلق آثار ارزشمند از برج میلاد تهران، شناسایی استعدادهای درخشان عکاسی، ایجاد بستری برای تولید آثار هنری ویژه از اهداف سومین جشنواره عکس برج میلاد است. موضوعات این رویداد نیز عبارتند از «گردشگری در برج میلاد تهران»، «برج میلاد از پنجره خانه‌ها»، «برج میلاد نماد کلان شهر تهران» و «برج میلاد نماد توان مهندسی کشور».
مهدی مقیم‌نژاد یکی از داوران جشنواره عکس برج میلاد در مورد ویژگی‌های یک عکس خوب از این سازه، کارکرد عکاسی از چنین بناهایی و دورنمای یک فستیوال عکاسی با چنین موضوعی توضیحاتی به ایلنا ارائه کرد.
مقیم‌نژاد از دانشگاه هنر تهران دکترای پژوهش هنر با گرایش عکاسی دارد و عضو هیئت علمی دانشگاه هنر تهران است. وی ضمن تالیف و چاپ چند کتاب، بیش از شصت مقاله به زبان‌های فارسی و انگلیسی منتشر کرده و در رابطه با مباحث تئوری و عملی ورکشاپ‌های متعدد برگزار کرده و در محافل و برنامه‌های مختلف نیز به ایراد سخنرانی پرداخته. وی همچنین در جشنواره‌های مختلف به عنوان داور و عضو هیئت داوران حضور داشته است.
عکس باید حضور یا عدم حضور برج میلاد در زیست فرهنگی را به مردم نشان دهد
می‌توان با برج میلاد برخوردی مفهومی داشت
وی در پاسخ به این سوالی مبنی بر اینکه ویژگی عکس خوب با موضوع برج میلاد چیست، اظهار داشت: به نظر من عکس خوب از برج میلاد، عکسی است که افزون بر رعایت استانداردهایی در اصول و مبانی عکاسی، بتواند حضور یا حتی عدم حضور برج میلاد را در زیست فرهنگی مردم نشان دهد.
او افزود: معتقدم بازنمایی برج میلاد می‌تواند تنها به ژانر «منظره نگاری شهری» ختم نشود و می‌شود با آن برخورد مفهومی هم داشت.
بناهای شهری باید کارکرد هویت ساز داشته باشند
برج آزادی در زمان ساخت مستعد هویت‌یابی بود
هویت‌یابی برج میلاد به زمان نیاز دارد
وی در مورد اینکه تشابه، کارکرد و ابعاد عکاسی از سوژه‌ای مثل برج میلاد و یا «ایفل» یا هر بنای شهری مشهور دیگر چیست، بیان کرد: بسیاری از بناهای شهری علاوه بر کارکردی که در اصل برای آن ساخته شده‌اند، گاه به بخشی از هویت یک شهر یا دیار یا فرهنگ تبدیل می‌شوند؛ یعنی این امکان را پیدا می‌کنند که وارد یک چرخه‌ی استعاری یا نمادین بشوند و کارکرد هویت ساز داشته باشند.
مقیم‌نژاد ادامه داد: بر ساخته شدن این هویت به عوامل گوناگونی بر می‌گردد که یکی از اولین و مهمترین نکته‌ها در ذات و ساختار معمارانه خود آن بنا است. مثلا در ایران می‌توان به برج آزادی اشاره کرد که حتی در همان زمانی هم که ساخته شد، به لحاظ معماری‌اش، مستعد این هویت‌یابی بود. در مورد برج میلاد، به دلیل اینکه شاید نوع معماری‌اش خیلی خصلت معمارانه متفاوت و متمایزی نداشته باشد و تقریبا با سازه‌ها و برج‌های موجود در دنیا همگون است، احتمالا کسب این وجه هویتی به زمان بیشتری نیاز داشته باشد.
اساس ساخت برج «ایفل» به جز کارکرد، عزم و اراده ملی بود
برج «ایفل» وارد چرخه متون هنری، ادبیات و فیلم‌های سینمایی نیز شده است
وی که در رشته‌های عکاسی و گرافیک تحصیلات دانشگاهی دارد، افزود: در ساخته شدن هویت مکان، گذشته از خصلت‌های معمارانه بنا، عوامل دیگری هم دخیل هستند. مثلا اگر بخواهیم مقایسه کنیم؛ برج ایفل به هر دلیل و یا در هر زمانی که ساخته شد، به هرحال دارای قدمت و تاریخ خاص خود شده است؛ و جدای از کارکردش، انگار یک عزم و اراده ملی وجود داشته است تا این برج به همان حالتی که وجود داشته حفظ شود. در عین حال این برج به عنوان یک سازه و مکان به خصوص، وارد چرخه متون هنری، ادبیات و فیلم‌های سینمایی نیز شده و البته عکاسی هم در ماندگار کردن این مکان و بازتولید آن به مثابه یک المان یا شاخصه‌ای که شاید کل فرهنگ فرانسه جدید را نمایندگی می‌کند، نقش کمی نداشته است.
تنها زمانی از دیدن برج ایفل خلاص می‌شوید که داخل آن باشید
برج میلاد در گفتمان روشنفکری پر رنگ نشده است
مقیم نژاد در ادامه بیان کرد: در واقع می‌خواهم اینطور بگویم که ما حجم وسیعی از داستان‌ها، فیلم‌های سینمایی و آثار هنری و مفهومی گوناگون داریم که برج ایفل در آن‌ها وجود دارد و به نوعی وارد مدار گفتمان روشنفکری می‌شود به نحوی که می‌توان به این جمله رولان بارت اشاره کرد که می‌گوید «تنها وقتی می‌شود از دیدن برج ایفل خلاص شوید که داخل آن باشید.»
وی تصریح کرد: چنین کارکردی هنوز برای برج میلاد بوجود نیامده؛ یعنی هنوز حضور برج میلاد در گفتمان روشنفکری پررنگ نشده است و شاید به مرور زمان برایش اتفاق بیفتد.
این پژهشگر در پاسخ به اینکه با چه انگیزه‌ای داوری این جشنواره را پذیرفته و چه دورنمایی برای آن و آثارش متصور است، گفت: بنا بر آنچه گفته شد، من می‌توانم به این سوال اینگونه پاسخ دهم که حضور در داوری جشنواره‌ای که به شکل تخصصی تمرکزش بر یک مکان به خصوص و امکان‌های معنایی آن است، شاید از این جنبه اهمیت داشته باشد که به همان بازتولیدی که به آن اشاره داشتم، کمک کند.
او تاکید کرد: من البته در این سال‌ها شاهد پروژه‌های عکاسی بوده‌ام که با محوریت برج میلاد شکل گرفته و خیلی هم شاخص و خوب بودند. به هرحال برج میلاد سازه‌ای است که در شهر تهران وجود دارد و شاید شاخص‌ترین بنایی باشد که معرف ایران یا تهران پس از انقلاب هم باشد.
مقیم نژاد در پایان اظهار داشت: اینکه ما تا چه حد بتوانیم از طریق عکاسی به هویت بنای برج میلاد بیفزائیم، یا هویتش و یا حتی عدم هویتش را معنا کنیم جای تامل دارد. فستیوال‌هایی از این دست اگر که فقط بعد تبلیغی نداشته باشند، می‌توانند به واکاوی مسئله کمک کنند و حتی یک نگاه انتقادی هم به سوژه خود داشته باشند که از اهمیت خاص خود برخوردارند.
گفتنی است آیین افتتاحیه و اهدای جوایز سومین جشنواره عکس برج میلاد، بیستم آبان‌ها بر اساس مقررات ستاد مبارزه با کرونا برگزار می‌شود و زمان برگزاری نمایشگاه آن نیز بیست تا سی‌ام آبان‌ماه خواهد بود.
بازنمایی برج میلاد نباید به منظره‌نگاری شهری ختم شود